Foto: Centar za životnu sredinu
Oko 70 naučnika i istraživača iz BiH i Evrope učestvuje u projektu “Sedmica nauke na Neretvi” gdje istražuju i sakupljaju podatke , a sve sa ciljem zaštite tog područja.
Ovaj događaj se održava u organizaciji Centra za životnu sredinu u partnerstvu sa međunarodnim organizacijama Riverwatch i EuroNatur u sklopu kampanje Save the Blue Heart of Europe.
“Gornji tok rijeke Neretve i njene pritoke su ugroženi planovima za izgradnju brojnih hidroenergetskih projekata (čak 24). Ukoliko dođe do realizacije ovih planova, ovaj jedinstveni riječni sistem bio bi u potpunosti uništen. Naš cilj je da ovo područje sačuvamo za buduće generacije”- kazali su iz pomenutog Centra.
Sedmica nauke 2023. je nastavak istraživanja koja su realizovana prošle godine na istom mjestu i čiji je rezultat pronalazak preko 1.300 vrsta. Od toga su 24 nove vrste za Bosnu i Hercegovinu i osam vrsta novih za nauku, od kojih je jedna zvanično potvrđena i u čast Neretve nosi ime Baeoura neretvaensis. Analizirani fizičko-hemijski parametri vode ukazuju na izuzetnu čistoću vode, te je svrstavaju u I kategoriju kvaliteta.
Timovi istraživača došli su na Neretvu iz više od 17 zemalja Evrope, pojasnili su iz Centra za životnu sredinu Banja Luka. Prvi dan istraživanja protekao je u obilasku terena, a učesnici su bili oduševljeni ljepotom prirode i rijeke. Drugi dan ovog istražiovačko kampa, istraživači su osluškivali ptice na pritokama Neretve, Jezernici i Ljutoj, a dio naučnika je bio u okolnim šumama i na obližnjim obalama. Ovoj zanimljivioj ekspediciji na dan su se priključili i đaci iz Sarajeva zainteresovanih za ovu naučnu avanturu. Oni su obišli pritoku Neretve Jezernicu i objašnjen im je značaj Sedmice nauke i zaštite rijeka. Na Jezernici su imali priliku da vide kako naučnici rade na licu mjesta, a i sami su pomogli u prikupljanju uzoraka.
Kako su kazali iz Centra za životnu sredinu, za razliku od prošle godine, istraživanja su proširena i na nove biodiverziteske grupe, kao što su vegetacija gornje Neretve, mahovine i gljive ovog područja. Ove godine bi trebalo biti i više podataka o pticama tih područja jer su među istraživačima i brojni ornitolozi iz evropskih zemalja.
Inače, u okviru kampanje “Sačuvajmo plavo srce Evrope”, Sedmica nauke je realizovana i 2021. godine na rijeci Vjosi u Albaniji, koja je početkom ove godine proglašena nacionalnim parkom i time je postala prva divlja rijeka u Evropa koja je nacionalni park cijelim svojim tokom.
Ovaj najviši stepen zaštite Vjose je jedan od rezultata istraživanja čiji su podaci bili glavni argumenti za njenu zaštitu, što je i cilj Sedmice nauke na Neretvi.
Podsjećamo, Centar za životnu sredinu je pokrenuo inicijativu za zaštitu gornjeg toka rijeke Neretve, urađena je studija zaštite i očekuje se od nadležnog ministarstva da se ovo visoko vrijedno prirodno područje, proglasi zaštićenim staništem.
(Balans/ Centar za životnu sredinu)